7:48:00 AM
PJESA PAREKREU VIII
Kështjella, e ndërtuar sipas stilit modern italian, me dy krahë të dalë përpara dhe tri palë shkallë, ngrihej në pjesën e poshtme të një lëndine mjaft të gjerë ku, në pyllësinë e rrallë me pemë të larta, kullosnin disa lopë, ndërsa grumbujt me shkurre, beronja, trëndafila të egër dhe me butina të kuqe shtrinin tufat e tyre të blerta të pabarabarta mbi rrugën dredha-dredha të shtruar me rërë. Poshtë një ure rridhte një lumë; nëpër mjegull shquheshin ca shtëpi me pullaze prej kashte, të hapërdara, nëpër livadh i cili kishte përreth dy kodrina të pyllëzuara me pjerrësi të lehtë dhe, nga mbrapa, në korije, ndodheshin, në dy rreshta paralelë, hauret
dhe stallat, mbeturina këto të ngelura nga kështjella e vjetër e rrënuar.Karroca e Sharlit u ndal para hyrjes së mesit; u dukën disa shërbëtorë, markezi u doli përpara dhe, si i dha krahun të shoqes së mjekut, e futi atë në hajat.
Ky ishte shtruar me pllaka mermeri, muret i kishte shumë të larta, dhe zhurmat e hapave me kumbimin e zërave oshëtinin aty si në kishë. Përballë kishte shkallë të drejta, dhe në të majtë, një galeri me faqe nga kopshti, e cila të çonte në sallën e bilardos, prej nga dëgjoheshin, që nga dera, përplasjet e topave prej fildishi. Kur po kalonte aty për të shkuar në sallonin e pritjes, Ema, pa rreth bilardos ca burra fytyrëngrysur, me kravata të larta poshtë mjekrës, të gjithë me dekorata, dhe që vinin buzën në gaz në heshtje, kur godisnin gurët me stekë. Mbi muret e veshura me dru të errët të gdhendur, ishin vendosur ca korniza të mëdha të praruara, në të cilat ishin shkruar me gërma të zeza një sërë emrash. Ajo lexoi: “Zhan-Antuan d’Andervilie d’Herbanvil, Kont i Vobisarit dhe baron i Frenezit, vrarë në betejën e Kutras më 20 tetor 1587”. Dhe mbi një tjetër: “Zhan-Antuan-Anri-Gi d’Andervilie dë Vobisar, admiral i Francës dhe Kalorës i Urdhrit të Shën Mishelit, i plagosur në luftën e Ug-shën Vastit më 29 maj 1692, vdekur në Vobisar më 23 janar 1693”. Pastaj mbishkrimet e tjera mezi shquheshin, sepse drita e llambave që binte vetëm mbi cohën e blertë të fushës së bilardos, i linte disi në errësirë pjesët e tjera të dhomës. Si i linin në hije tablotë horizontale, ajo thyhej mbi to në vija të holla, sipas plasaritjeve të vernikut; dhe nga të gjitha këto korniza të mëdha të zeza, me rreth prej ari të binin në sy, aty-këtu, ndonjë pjesë më e qartë e pikturës, një ballë i zbehtë, një palë sy që të shikonin, paruka që vareshin mbi supet e pluhurosura të frakëve të kuq, ose kopsa e llastikut të çorapeve mbi ndonjë pulpë të kërcyer.
Markezi hapi derën e sallonit të pritjes; njëra nga zonjat u ngrit (vetë markeza) i doli përpara Emës dhe e uli pranë saj, në një divan, ku nisi t’i fliste miqësisht, sikur ta njihte prej kohësh. Ajo ishte një grua rreth të dyzetave, me supe të bukura, me hundë me samar, me zë të zvargur dhe mbi flokët e saj gështenjë kishte vënë atë mbrëmje një shami koke të thjeshtë me dantella të mëndafshta, që i binte nga mbrapa në trajtë trekëndëshi. Në krah të saj, ulur në një karrige me shpinë të lartë, rrinte një flokëverdhë e re; dhe rreth e rrotull oxhakut po bisedonin me zonjat ca zotërinj të cilët mbanin nga një lule të vogël në thilenë e petkut të tyre.
Në orën shtatë u shtrua darka. Burrat që ishin më të shumtë në numër, u ulën në tryezën e parë, në hajat, ndërsa gratë në të dytën, në sallën e ngrënies, së bashku me markezin dhe markezën.
Ema, kur hyri, ndjeu rreth e përqark vetes një afsh të ngrohtë, një përzierje e erës së këndshme të luleve me atë të këmishave të bukura, të aromës së mishrave të pjekura me atë të kërpudhave. Flakët e qirinjve të shandanëve zgjateshin mbi kambanat e argjendta; kristalet shumëfaqëshe, të veshura me avull të dendur, reflektonin nga të gjitha anët rreze të zbehta; gjatë gjithë tryezës ishin vendosur në një rresht buqeta me lule, dhe, nëpër pjatat me rreth të gjerë, pecetat, e ujdisura si kësula peshkopi, kishin secila në hapësirën midis dy palëve, nga një çyrek buke në formë vezake. Këmbët e kuqe të karkalecave të mëdhenj të detit dilnin nga buzët e pjatave; nëpër shporta me vrima ishin radhitur mbi myshk fruta kokërrmëdha; shkurtat ishin me gjithë pupla, nga të gjitha pjatat dilnin avuj me erë të këndshme; dhe kryekamerieri, veshur me çorape të gjata të mëndafshta, me pantallona mbi kërcinj, me kravatë të bardhë, me grykore, hijerëndë si ndonjë gjykatës, nderte midis supeve të të ftuarve gjellët me mish të prerë copa-copa, dhe shkëpuste përnjëherë me lugë, pjesën që zgjidhte secili. Mbi sobën e madhe prej porcelani me shufra bakri, qëndronte një shtatore gruaje, e mbuluar deri në fyt, e cila shikonte pa lëvizur sallën plot për plot me njerëz.
Zonja Bovari vuri re se disa zonja nuk kishin kapur gotat me dorashkat e tyre.
Ndërkaq në krye të tryezës, një plak, i vetmi mashkull midis gjithë atyre femrave, i përkulur i tëri mbi pjatën e mbushur dengëza dhe me një pecetë të lidhur lart nga mbrapa qafës si ndonjë foshnjë, po shembej së ngrëni, ndërsa nga goja i shpëtonin pikëla salce. Sytë i kishte të kuq dhe flokët të lidhur bishtalec të shkurtër nga mbrapa kokës me një kordele. Ai ishte vjehrri i markezit, duka i vjetër i Laverdierit; dikur miku më i afërt i kont D’Artuait, atëherë kur dilnin për gjueti në Vadrej, në tokat e markez Konflanit dhe kishte qenë, siç thoshin, dashnori i Mari-Antuanetës, pasi këtë e la zoti Dë Kuanjit dhe para se ta zinte zoti Dë Lozën. Kishte bërë jetë të stuhishme dhe të shthurur, plot me duele, me baste, me rrëmbime grash; e kishte rrafshuar gjithë pasurinë duke i kallur datën tërë familjes së vet. Mbrapa karriges së tij rrinte një shërbëtor, i cili i shqiptonte me zë të lartë në vesh emrat e gjellëve, që tregonte ai me gisht, duke belbëzuar; dhe Emës, vazhdimisht i shkonin vetvetiu sytë te ky burrë plak me buzë të varura, si mbi diçka të jashtëzakonshme dhe madhështore. Ai kishte jetuar në Oborr dhe kishte fjetur në krevatin e mbretëreshave!
U shtinë shampanjë të ftohur në akull. Emës i shkuan mornica në të gjithë trupin kur ndjeu atë të ftohtë në gojë. Ajo s’kishte parë kurrë me sy shegë, as kishte ngrënë ndonjëherë ananas. Bile dhe sheqeri pluhur aty iu duk më i bardhë dhe më i imët se kudo gjetkë.
Pastaj, zonjat u ngjitën lart nëpër dhomat e tyre që të gatiteshin për ballo.
Tualetin e saj Ema e bëri me merakun e një aktoreje, që del për herë të parë në skenë. Flokët i rregulloi sipas porosive të floktarit, dhe veshi fustanin prej leshi të hollë; që e kishte hapur mbi krevat. Sharlin e shtrëngonin pantallonat në mes.
- Kanë për të më penguar takat kur të vallëzoj, - i tha ai.
- Kur të vallëzosh? – e pyeti Ema.
- Po, tamam!
- More, po ti s’qenke në vete! Do të bëhesh gazi i botës. Prandaj rri aty, mba vendin. Bile kështu i ka hije një mjeku, - shtoi ajo.
Sharli nuk foli më. I binte dhomës kryq e tërthor, duke pritur që të vishej Ema.
Ai e shikonte këtë nga mbrapa, në pasqyrë, midis dy shandanësh. Sytë e saj të zinj dukeshin akoma më të zinj. Flokët që vinin pak më të fryrë afër veshëve, i ndrisnin me një shkëlqim të kaltër; në topuz i dridhej një trëndafil i kapur pas një kërcelli të lëvizshëm, me pika artificiale uji në majë të fletëve. Ajo kishte një fustan të verdhemë, të stolisur me tri buqeta me trëndafila të vegjël të përzier me gjethe të blerta.
Sharli shkoi ta puthte në shpatull.
- Lëmë tani! Po më rrudh fustanin, - i tha ajo.
U dëgjua një motiv violine dhe tingujt e një briri sinjalizues. Ajo zbriti shkallët pa u nxituar.
Kadrili kishte filluar. Po vinin të ftuar të tjerë. Nisën të shtyheshin. Ajo zuri vend në një fron, pranë derës.
Kur mbaroi vallëzimi, në parketin e boshatisur ngelën vetëm burrat që po bisedonin në këmbë si dhe shërbëtorët me uniformën e tyre që sillnin tabaka të mëdha. Në radhën e grave të ulura fërfërinin freskoret e pikturave, buqetat i fshihnin përgjysmë fytyrat e tyre buzagaze dhe nëpër duart paksa të hapura, me dorashka të bardha që nxirrnin në pah formën e gishtërinjve dhe që shtrëngonin mishin në kyç, ktheheshin shishëzat e parfumit me mbyllëse të arta. Mbi jelekë u fërgëllonin fluturat me dantella, mbi kraharor u xixëllonin karficat me diamante, mbi krahët lakuriq u tringëllinin byzylykët me medaljone. Flokët, të ngjitura fort pas ballit dhe të përdredhura mbi zverk, kishin trajtë kurorash, bistakësh rrushi dhe degëzash, lule mos më harro, jaseminë, lule shege, kallinj ose lule gruri. Nënat fytyrëngrysura me çallma të kuqe në kokë, rrinin të qeta në vendet e tyre.
Emës i rrahu pak zemra kur, së bashku me kavalierin e saj që e mbante nga maja e gishtërinjve, u vu në radhë dhe priti të rënën e harkut të violinës që të niste vallëzimin. Mirëpo pas pak i ikën emocionet dhe, duke u lëkundur me ritmin e orkestrës, ajo rrëshqiste përpara, duke lëvizur lehtë qafën. Buzën e vinte në gaz nën ca tinguj të lehtë e gjithë ëmbëlsi, që nganjëherë i luante vetëm violina kur veglat e tjera muzikore pushonin; aty pranë dëgjohej qartë tringëllima e monedhave që hidheshin mbi cohën e tryezave; pastaj të gjitha rifillonin njëherësh, si orkestra dhe vallëzimi, trompa buçiste kumbueshëm, këmbët ngriheshin e uleshin sipas ritmit të muzikës, fundet e fustaneve fryheshin dhe fshiknin të tjerët, duart kapeshin dhe shqiteshin; po ata sy që uleshin para jush, u nguleshin përsëri mbi ata tuajt.
Disa burra (nja pesëmbëdhjetë veta) njëzet e pesë deri në dyzetvjeçarë, të shpërndarë midis vallëzuesve ose të zënë me biseda në hyrje të dyerve, dalloheshin ndër të tjerët se dukeshin si të shtëpisë, pavarësisht nga mosha, veshja apo tiparet e ndryshme.
Petkat e tyre, të qepura më mirë, kuptohej që ishin bërë me një stof më të butë dhe flokët që i kishin kaçurrelë-kaçurrelë mbi tëmtha, ishin të lyer me brilantinën më të çmuar. Dukeshin që ishin të kamur që nga ngjyra e fytyrës, një çehre e bardhë kjo, që e nxjerrin më në pah zbehtësia e porcelaneve, afat e atllasit, lustra e mobilieve të bukura dhe që e mban gjithmonë të freskët regjimi i rregullt me ushqime të shkëlqyera. Qafa u vërtitej lirshëm mbi kravatat e ulëta; favoritet e gjata u binin mbi jakat e kthyera; buzët i fshinin me shami të qëndisura me nga një gërmë të madhe, e para e emrit të tyre dhe që kundërmonin një erë të këndshme. Ata që kishin filluar të plakeshin dukeshin si të rinj, ndërsa në fytyrat e të rinjve spikaste njëfarë pjekurie. Në vështrimet e tyre mospërfillëse lexohej ajo prehje që vjen nga nginja e përditshme e pasioneve dhe në sjelljet e tyre të ëmbla vihej re ajo egërsi e veçantë që ndjell zotërimi i gjërave gjysmë të kollajta, mbi të cilat ushtrohet forca dhe kënaqet sedra, siç ndodh me përdorimin e kuajve të racës dhe me shoqërinë e femrave të shthurura.
Tri hapa larg Emës, po bisedonte për Italinë një kavalier me frak të kaltër me një vajzë të re fytyrëzbehtë, që kishte një komplet me margaritarë. Ata vlerësonin trashësinë e kolonave të kishës së shën Pjetrit, Tivolin, Vezuvin, Kastelmaren dhe Kasinën, trëndafilat e Gjenovës, Koloseun në dritë të hënës. Emës veshi tjetër i zinte një bisedë plot me fjalë që nuk i kuptonte. Kishin vënë në mes një djalosh, i cili para një jave kishte mundur Mis Arabelën dhe Kamulusin dhe kishte fituar dy mijë monedha ari për një të kapërcyer hendeku. Dikush ankohej për kuajt e tij të garave që majmeshin; një tjetër për gabimet e shtypit që ia kishin ndërruar fare emrin kalit të tij.
Ajri i sallës së ballos u bë i rëndë; llambat po veniteshin. Të pranishmit vërshuan në sallën e bilardos. Një shërbëtor hipi mbi një karrige dhe theu dy xhama; zhurma e ciflave të xhamit e bëri zonjën Bovari të kthente kokën dhe vuri re në kopsht, mbështetur mbrapa dritareve, fytyrat e fshatarëve që po shikonin. Atëherë iu kujtua Bertoja. Iu shfaq para syve ferma, këneta gjithë llucë, i ati i veshur me bluzë, poshtë mollëve, dhe iu kujtua sërish vetja, si dikur, duke hequr me gisht ajkën e qumështit nëpër enët prej balte në baxhë. Mirëpo në ato çaste plot shkëlqim, jeta e saj e kaluar, aq e qartë deri atëherë, po i fashitej krejt nga mendja, dhe bile po e vinte në dyshim që ta kishte bërë ajo atë jetë. Tani ajo ishte aty; matanë sallës së ballos, gjithçka e kishte përlarë errësira. Nisi të hante një akullore me lëng vishnje, të cilën e mbante me dorën e majtë në një guaskë deti të larë me argjend e flori, dhe sytë i mbyllte përgjysmë, sa herë që çonte lugën në gojë.
Pranë saj, një zonjë lëshoi freskoren përtokë. Në atë çast kaloi një vallëzues.
- Kini mirësinë zotëri, - i tha zonja, - të më merrni pak freskoren që më ra mbrapa kësaj kanapeje!
Zotëria u përkul, dhe, ndërkohë që ai po nderte krahun, Ema vuri re dorën e zonjës së re që hodhi në kapelën e tij diçka të bardhë, të palosur më tresh. Si e mori freskoren, zotëria ia dha zonjës gjithë respekt; kjo e falënderoi me një lëvizje të kokës dhe nisi t’i merrte erë buqetës së saj.
Pas darkës, ku u dhanë shumë verëra spanjolle dhe nga të Rinit, supëra me gaforre e karkaleca deti dhe me qumësht bajamesh, budingje Trafalgari dhe gjithfarë mishrash të ftohta me xhelatinë përreth që dridhej mbi pjatanca, karrocat filluan të largoheshin njëra pas tjetrës. Po t’i largoje pak nga cepi i dritareve perdet prej byrynxhyku, mund të shihje sesi rrëshqiste nëpër errësirë drita e fenerëve të tyre. Fronet u rralluan, kishin ngelur akoma disa bixhozçinj; instrumentistët njomnin majërat e gishtërinjve me gjuhë; Sharli dremiste, me shpinë mbështetur mbrapa një dere.
Në orën tre të mëngjesit filloi vallëzimi. Ema nuk dinte të kërcente vals. Të gjithë vallëzonin, bile edhe vetë zonjusha D’Andervilier e markeza; kishin ngelur vetëm të ftuarit e kështjellës, gjithsej rreth dymbëdhjetë veta.
Ndërkohë, njëri nga vallëzuesit që e thërrisnin për kollaj viskont, veshur me një jelek tepër të hapur që i dukej si i derdhur pas kraharorit, erdhi për herë të dytë të ftonte zonjën Bovari, duke e siguruar se do ta drejtonte ai dhe ajo do t’ia dilte mbanë.
Filluan me ngadalë, pastaj vallëzuan më me të shpejtë. Nisën të rrotulloheshin: gjithçka vinte vërdallë rreth tyre, llambat, mobiliet, muret e veshura me dru dhe parketi, si ndonjë disk mbi boshtin e vet. Kur kalonin pranë dyerve, cepi i fustanit të Emës fshikullonte pantallonat e tij; këmbët e tyre plekseshin me njëra-tjetrën; ai ulte sytë drejt saj, ajo i ngrinte të sajtë drejt tij; këtë po e kapte një topitje dhe u ndal në vend. Ia nisën përsëri; dhe viskonti, duke lëvizur më shpejt, e tërhoqi dhe fluturuan që të dy deri në fund të galerisë, ku ajo, duke gulçuar, gati sa s’ra përtokë, dhe, për një çast, mbështeti kokën te gjoksi i tij. Pastaj, duke u rrotulluar vazhdimisht, por këtë radhë më ngadalë, ai e çoi në vendin e saj; ajo u mbështet pas murit dhe mbuloi sytë me duar.
Kur i hapi, pa në mes të sallës, një zonjë të ulur në një fron dhe tre vallëzues në gjunjë përpara saj. Ajo zgjodhi viskontin, dhe violina filloi të binte përsëri.
Të gjithë i kishin sytë nga ata. Çifti vente e vinte, ajo me trup të palëvizur dhe me kokë të ulur, ndërsa ai gjithmonë në të njëjtën pozë, me shtat paksa të përkulur, bërrylin të mbledhur, gojën përpara. E qante valsin ajo! Ata vazhduan gjatë sa lodhën edhe gjithë të tjerët.
Bisedat vazhduan edhe disa minuta dhe, pasi u përshëndetën duke i thënë njëri-tjetrit “natën e mirë” ose më tepër “mirëmëngjes” të ftuarit e kështjellës shkuan të flinin.
Sharli mezi ngjitej duke u mbajtur pas parmakut, këmbët nuk i ndiente fare. Kishte ndenjur pesë orë resht, në këmbë, pranë tryezave, duke parë të tjerët që luanin pesëkatësh, pa kuptuar asgjë. Prandaj kur hoqi çizmet, lëshoi një psherëtimë të thellë kënaqësie.
Ema hodhi një shall krahëve, hapi dritaren dhe u mbështet mbi bërryla në parvaz.
Nata ishte e errët. Binin disa pika shiu. Ajo thithi erën e largët që i freskonte kapakët e syve. Në veshë i gumëzhinte akoma muzika e ballos, dhe ajo po përpiqej që të rrinte zgjuar, për të zgjatur iluzionin e kësaj jete luksoze, të cilën, pas pak, ishte e detyruar ta braktiste.
Dita agoi. Ajo pa një copë herë dritaret e kështjellës, duke u munduar të gjente se cilat ishin dhomat e të gjithë atyre që i kishin rënë në sy gjatë mbrëmjes. Sa dëshirë kishte të njihej nga afër me jetën e tyre, të depërtonte në të, të shkrihej me të.
Po dridhej nga të ftohtët. U zhvesh dhe u mblodh kruspull në shtrat pas Sharlit që po flinte.
Pati shumë njerëz për mëngjes. Vakti zgjati gjithë-gjithë dhjetë minuta; nuk nxorën asnjë pije, gjë që e habiti mjekun. Pastaj zonjusha D’Andervilier mblodhi në një shportë të vogël copat e ngelura të simiteve që t’ua çonte mjellmave në hauz dhe të gjithë shkuan të shëtisnin në serrën e ngrohtë, ku radhiteshin njëra mbi tjetrën, në formë piramidash, bimë me push, të papara ndonjëherë, nëpër voza të varura, të cilat, njëlloj si ato foletë e zvarranikëve të mbushura plotpërplot me gjarpërinj, kishin lëshuar anëve, shirita të gjelbër të pleksur me njëri-tjetrin. Portokallishtja, që ndodhej në fund, ishte e zbuluar dhe vazhdonte deri te ndërtesat e anekse të kështjellës. Duke dashur ta zbaviste nusen e re, markezi e çoi të shihte stallat. Përmbi grazhdet në trajtë shportash, ishin vendosur pllaka porcelani mbi të cilat ishin shkruar me gërma të zeza emrat e kuajve. Secila kafshë vërtitej brenda grazhdit të vet, kur i kalonin pranë njerëzit, duke përplasur gjuhën. Dyshemeja e depos së shalave shkëlqente si parketi i ndonjë salloni. Takëmet e karrocave ishin vënë stivë në mes, mbi dy shtylla rrotulluese, ndërsa ngojëzat, kamxhikët, yzengjitë, zinxhirët e frerit ishin vënë me radhë gjatë murit.
Ndërkaq Sharli shkoi iu lut një shërbëtori t’i mbrehte kalin në karrocë. Si ia nxorën para hyrjes, dhe pasi kishin rrasur në të të gjitha plaçkat, bashkëshortët Bovari përshëndetën gjithë mirësjellje markezin dhe markezën, dhe u nisën për Tot.
Ema e heshtur, shikonte rrotat që rrotulloheshin. Sharli, ulur në cep të ndenjëses, e ngiste karrocën me të dy krahët hapur, dhe kali i vogël vraponte trok, duke kërcyer me këmbët e para sa andej-këndej midis bigave që ishin tepër të gjera për të. Frerët e lëshuar i binin mbi vithe, duke u njomur aty me shkumë, dhe kutia e lidhur mbrapa kaloshinit, godiste fort pareshtur kabinën.
Kishin arritur te kodrat e Tiburvilit, kur papritur, u dolën përpara, disa kalorës duke qeshur, me puro në gojë. Emës iu duk sikur dalloi viskontin; u kthye andej dhe pa në horizont vetëm lëvizjen e kokave që uleshin e ngriheshin, sipas ritmit të çrregullt të trokut dhe revanit.
Një çerek lege më larg, iu desh të ndalonin që të lidhnin me litar rripin e bigës që ishte këputur.
Sharli duke u hedhur një sy për herë të fundit takëmeve të kalit, pa diçka përdhé, mu te këmbët e tij; dhe e mori; ishte një kuti purosh e qëndisur cep më cep me fije mëndafshi të gjelbër dhe me një stemë në mes, si ndonjë deriçkë karroce.
- Paska dhe dy puro brenda, - tha ai, - do t’i ruaj për sonte, pas darkës.
- Pse e pike duhanin ti? – e pyeti ajo.
- Nganjëherë, me raste.
Ai e futi në xhep plaçkën e porsagjetur dhe i ra me kamxhik kalit të vogël.
Kur mbërritën në shtëpi, darka nuk ishte gati.
Zonja u nxeh. Nastazia ia ktheu si pa të keq.
- Shporru! – i tha Ema. – Me kë tallesh ti. Ik, mbathja që tani.
Për darkë kishin supë me qepë dhe një copë mishi me uthullishte. Sharli, ulur përballë Emës, duke fërkuar duart i lumturuar, i tha:
- S’ka si shtëpia jote!
Dëgjoheshin të qarat e Nastazisë. Sharli e donte në njëfarë mënyre atë vajzë të gjorë. Sa herë i kishte bërë shoqëri ajo mbrëmjeve, atëherë kur ngeli i ve dhe s’kishte ç’të bënte. Tek ajo e kishte ushtruar për herë të parë profesionin e tij, atë kishte njohur të parën në këtë krahinë.
- E dëbove me gjithë mend? – e pyeti ai më në fund.
- Po. Kush ma ndalon? – iu përgjigj ajo.
Pastaj ata u ngrohën në kuzhinë, gjatë kohës që po gatitej dhoma e gjumit; Sharli nisi të pinte puro, të tymoste duke nxjerrë buzët përpara, duke pështyrë në çdo çast dhe sa herë e nxirrte tymin nga goja, kokën e largonte mbrapa.
- Ka për të të bërë dëm, - i tha ajo me përçmim.
Ai e la puron dhe vrapoi në pus të pinte një gotë ujë të ftohtë. Ema rrëmbeu kutinë e purove dhe e plasi në fund të dollapit.
Të nesërmen dita iu duk e gjatë! Shëtiti nëpër kopsht, shko e hajde nëpër të njëjtat rrugica, duke u ndalur para leheve, para pemëve të mbjella rrëzë murit, para famullitarit prej allçie, duke i soditur me habi gjithë këto gjëra të vjetra që i njihte aq mirë. Sa e largët i dukej tani balloja! Çfarë e shtynte vallë aq larg mëngjesin e pardjeshëm nga mbrëmja e sotme? Udhëtimi që bëri në Vobisar krijoi në jetën e saj një boshllëk, si ato të çarat e mëdha që hap nganjëherë stuhia brenda një nate nëpër male. Megjithatë e mblodhi mendjen; futi gjithë përgjërim në komodinë takëmin e saj të bukur si dhe këpucët prej sateni, tabani i të cilave ishte zverdhur nga dylli i parketit. Edhe zemra e saj ishte si ato gjatë fërkimit me kamjen, mbi të kishte zënë vend diçka që nuk do të fshihej më.
Tani kishte me se ta kalonte kohën; kujtonte ballon. Çdo të mërkurë në mëngjes, kur zgjohej, ajo thoshte: “Oh! U bënë tetë ditë... u bënë pesëmbëdhjetë ditë, u bënë tri javë, që isha aty!” Dhe pak nga pak, fizionomitë u ngatërruan në kujtesën e saj, harroi melodinë e kadrilit, nuk i përfytyronte dot më me aq saktësi uniformat e shërbëtorëve dhe mjediset; disa hollësi i dolën nga mendja, por marazi i mbeti.
